خرداد ۲۸, ۱۳۹۷
مکانیسم دفاعی باطل سازی از دیدگاه فروید (UNDOING)
از جمله مکانیسم‌های دفاعی که فروید مطرح کرده است آندوئینگ (UNDOING) است. آندوئینگ در فارسی به باطل سازی، نادیده گرفتن، ابطال، خنثی سازی، و عمل زدایی ترجمه شده است. آندوئینگ نوعی جادو است که هم عواقب یک تجربه، و هم خود آن تجربه را محو می‌کند. در نتیجه، آنچه روی داده است، به طرز معجزه‌آمیزی، به چیزی تبدیل می‌شود که “هرگز روی نداده است”.
اما آندوئینگ فقط حرکات عملی را در بر نمی‌گیرد. وقتی یک نفر می‌گوید چند سال است مریض نشده‌ام یا تا حالا خانه‌ی ما دزد نیامده است، و بلافاصله به یک تخته چند ضربه می‌زند و یا می‌گوید ” بزنم به تخته “، در واقع می‌خواهد تفکری را که بیش از حد مطمئانه بوده است را آندو کند. او که ابتدا به سلامت خود غرّه شده است، بلافاصله به یاد می‌آورد که ممکن است مریض شود.
چند مثال از مکانیسم دفاعی باطل سازی
گاهی فرد کاری انجام می‌دهد که به دیگران ضرر می‌رساند، کار آنها را زیاد می‌کند یا ناراحت‌شان می‌کند. او برای آندو کردن آن کارها، برای کمک به آن افراد تلاش مضاعف می‌کند یا به هر طریق دیگری می‌خواهد کارهای ناشایست خود را جبران کند. شوهری که با زنش دعوای مفصلی کرده است ناگهان او را غرق هدایا می‌کند. تاجری که کلاه برداری می‌کند اعانه‌های هنگفتی به موسسات خیریه می‌دهد. یا مادر خودخواهی که چند روز بچه‌اش را تنها گذاشته است برای او اسباب بازی‌های گران‌قیمت می‌خرد.
یک مثال دیگر از آندوئینگ در بیماران جسمی دیده می‌شود، به این ترتیب که بیمار فکر می‌کند که با انجام دادن رفتارهای درست می‌تواند رویدادهایی را که در اثر رفتارهای نادرست روی داده‌اند محو کند. برای مثال، کسی که در نتیجه استعمال مواد مخدر با سرنگ‌های آلوده، به بیماری کشنده ایدز مبتلا شده‌است، تصمیم می‌گیرد از مصرف مواد مخدر دست بردارد، و شروع به ورزش و خوردن غذاهای سالم کند.
مکانیسم دفاعی باطل سازی به طور ناهشیار انجام می شود
توجه داشته باشید که همه این کارها در سطح ناهشیار انجام می‌شود. یعنی، این افراد از علت کارهای خود آگاه نیستند. اگر انگیزه و علت خرید هدیه گرانبها بعد از دعوای مفصل شب قبل مشخص بوده و فرد بداند که چرا این کار را کرده است، آن را از لحاظ تکنیکی نمی‌توانیم آندوئینگ بنامیم. اما اگر فرد از احساس گناه، عذاب وجدان یا شرمندگی خود آگاه نباشد و در نتیجه، به طور خودآگاه یا هشیارانه نتواند بر تمایل خود به از بین بردن آن کنترل داشته باشد، آنگاه می توان از اصطلاح آندوئینگ استفاده کرد.
در این مکانیسم شخص برای از بین بردن یا کاهش اضطراب و تنش درونی خود به وجود افکار، آرزوها و اعمال غیر قابل قبول اعتراف می‌کند(در پیش وجدان خود یا یک فرد معتمد). بدین ترتیب فرد احساس می‌کند بار سنگینی از دوشش برداشته شده است (البته بطور موقت). نمونه‌ای از این رفتار در آیین‌های اعتراف به گناه مذاهب مختلف در پیش خداوند یا روحانی مقدس دیده می‌شود. همچنین بعضی افراد مجرم (بخصوص قاتلان غیر حرفه‌ای) به احتمال زیاد خود را به دستگاه قضایی معرفی و به اعمال خود اعتراف می‌کنند.
برای مراجعه به روانشناس در رشت روی لینک تعیین وقت مشاوره کلیک نمایید.
