آبان ۳۰, ۱۳۹۶

خشم و خودزنی

معمولاً نادیده گرفته شدن، طردشدن، بی‌احترامی دیدن، موجب جریحه‌دار شدن احساسات انسان گردیده و خشم را به دنبال دارد و همین خشم نیز موجب رنجاندن دیگران توسط فرد می‌گردد. برخی افراد از خشم برای سرکوب هیجانات استفاده می‌کنند که این کار در طول زمان باعث کرختی عاطفی نیز می‌گردد.

برای فردی که اقدام به خودزنی کرده چه باید کرد؟

از آنجا که، این افراد روش سالم و خلاقانه تخلیه و کنترل خشم را یاد نگرفته‌اند، از ابراز خشم می‌ترسند و گاهی نیز این خشم را به صورت انفجاری بروز می‌دهند. این افراد معمولاً از مشکلات خود عصبانی هستند و آن را بر گردن دیگران انداخته یا به دیگران نسبت می‌دهند و در خیلی از این موارد خشم فقط یک گام با خشونت فاصله دارد.

پیشنهاد می کنم  تفاوت خشم و خشونت را مطالعه نمایید.

فرد باید یاد بگیرد که ابزار احساسات وی با خودزنی نبوده بلکه با ادای کلمات باشد، بداند صحبت‌کردن در مورد آن تنش را کاهش می‌دهد از آنجا که این افراد اعتماد به نفس آسیب دیده دارند شناخت درمانی تأثیر مثبتی نشان داده است.

توجه و تأیید کردن فرد خودزنی شده و وجود علائم عمده خودکشی نیز می‌تواند به عنوان سود ثانویه عمل نموده و احتمال تکرار خودزنی را افزایش می‌دهد.

خشم و احساس گناه

خشم و احساس گناه

در شرایطی که احساسات فرد جریحه‌دار می‌گردد بیان رنجش مناسب‌تر از ابراز خشم است ولی این افراد، از بیان رنجش عاجزترند و سریع‌تر فکر یا احساس خود را به تکانه عمل تبدیل کرده و خشم خود را نیز به صورت عملی ابراز می‌کنند. خشم مزمن دردناک است و نه تنها کمک کننده نبوده بلکه آسیب‌رساننده هم است. هنگامیکه فرد خشمگین و عصبانی می‌گردد کارهایی که انجام می‌دهد بعدها احساس گناه بسیار به دنبال دارد. در واقع، خشم مزمن یک سیکل شرم آور درد است شما نمی‌خواهید به دیگران آسیبی برسانید ولی وقتی به خودتان می‌آیید می‌بینید که این کار را به دفعات انجام داده‌اید.

استفاده از برنامه های کنترل خشم

استفاده از برنامه‌های کنترل خشم و کنترل تکانه در این زمینه مثمرثمر خواهد بود. استفاده از راهبردهای جدید شما را قادر خواهد ساخت تا خشم کمتری احساس کنید. مشکلات خود را حل کنید و از وخیم شدن اوضاع جلوگیری کنید. اگر مهارت‌های رفتاری چون کنترل خشم، همزمان با درمانی فیزیکی آموخته نشود، قطعا بهبودی کامل میسر نخواهد بود. خشم و ناتوانی فرد در کنترل آن، تاثیر بسزایی در بروز مجدد آسیب‌های عمده از جمله افسردگی دارد.

فشارهای محیطی عامل اصلی بروز خشم و عصبانیت است. از اینرو، این افراد باید ضمن اینکه حتی‌الامکان از قرار گرفتن در شرایط بروز خشم و عصبانی شدن خودداری کنند، باید نحوه مدیریت و کنترل خشم را نیز بیاموزند تا در مواقع حساس بتوانند از عهده شرایط بحرانی خاص رفتاری که ممکن است زمینه‌های بیماری آن‌ها را فراهم کند، برآیند. باید با یاد گرفتن مهارت‌های رفتاری همزمان با طی کردن مسیر درمان، بیاموزند که چگونه با شرایط حساسی که برایشان پیش می‌آید، پاسخ‌های منطقی بدهند.

در موارد زیادی با خودزنی مواجه می‌شویم که پس از بررسی کامل درمان می‌گردد. درمان می‌بایست متمرکز بر موارد زیر باشد:

• تقویت مهارت های ارتباطی
• پرورش و افزایش اعتماد به نفس
• تشخیص افراد و گروه‌های حمایت کننده آنها
• حذف تقویت مثبت در برابر اعمال آنها

ازجمله مداخله‌های درمانی مهم دیگر کاستن از خشم آنان است، در ورای هر رفتار ناسازگارانه مانند خودزنی یک تفکر ناسازگارانه وجود دارد و لازم است که طی درمان به زیرساخت های روانی آن توجه گردد.

پیشنهاد می کنم ویدیو خودزنی را مشاهده کنید.

رابطه احساس خشم و خودزنی به صورت زیر است:
خشـم مقابله با خشم خودزنـی
پس از خشم احساس گناه خودزنی

هدف از کنترل خشم، یادگیری ابراز خشم به شیوه قاطعانه است، این کار مستلزم بیان کردن احساس خود همراه با توصیف رفتار طرف مقابل است. مثلاً، خیلی عصبانی ام چون بدون اجازه وارد اتاقم شدی.

بهتر است از رفتار فرد انتقاد کنیم نه شخصیت وی، بیان نامناسب هم نداشته باشیم مانند، خیلی عصبانی ام بخاطر حماقتت.

در بیان خشم از جملاتی که با «تو» شروع می شوند استفاده نشود از قبیل، « تو رو اعصابم راه میری.»

روش شناختی ـ رفتاری تلفیقی با مدیریت خشم و روش شناختی ـ رفتاری

هر دو روش شناختی ـ رفتاری تلفیقی با مدیریت خشم و روش شناختی ـ رفتاری، از نظر روزهای ماندن در درمان، میزان بازگشت علائم و میل مصرف مواد از روش دارو درمانی (مصرف نالترکسون) موثرتر هستند. همچنین روش درمان شناختی – رفتاری تلفیقی با مدیریت خشم نسبت به روش شناختی  – رفتاری از نظر روزهای ماندن در درمان، شدت علائم، میل به مصرف مواد، سبک‌های مقابله‌ای و میزان خشم موثر بوده است. روش‌های درمانی شناختی ـ رفتاری تلفیقی با مدیریت خشم، به شکل قابل توجهی اثربخشی درمان‌ شناختی ـ رفتاری و دارو درمانی را در زمینه پیشگیری از بازگشت دوباره علائم بیماری و سایر شاخص‌های مربوط به بهبودی، از جمله وابستگی به مواد مخدر بالا می‌برد.

باید توجه داشت در صورت وجود علایم زیر احتمال خودکشی بالا می رود:

– وجود علایم افسردگی: ناامیدی، احساس درماندگی، گریه طولانی، احساس گناه و عذاب وجدان، کاهش انگیزه و….
– سوگ تحلیل نشده
– خودزنی
– انزوا یا کناره گیری از دیگران
– سابقه خودکشی قبلی
– رفتار تکانشی و پرخاشگری
– اعتیاد و مصرف داروهای روان گردان
– صحبت مستقیم یا غیرمستقیم درباره مرگ از طریق نوشته ها، گفتگوها، دفترچه خاطرات، اشعار و فیلم‌های مورد علاقه، رنگها.

چگونه می توان به فردی که قصد خودزنی و خودکشی دارد کمک نمود؟

علت خودزنی موقع عصبانیت

اغلب خودزنی‌ها را می‌توان با اقدام‌های به‌جا و مناسب در مورد افراد در معرض بحران پیشگیری نمود. اگر فردی را که قصد خودزنی دارد می‌شناسید لازم است اقدامات زیر را انجام دهید:

• خونسرد باشید در بیشتر موارد عجله‌ای در کار نیست. بنشینید و واقعاً به صحبت‌های فرد گوش فرا دهید و ضمن درک، حمایت‌های عاطفی خود را در مورد وی اعمال نمایید.
  
• به طور مستقیم راجع به خودزنی بحث نمایید. بیشتر افراد راجع به مرگ و مردن احساسات مبهمی داشته و آماده دریافت هر نوع کمکی هستند. از صحبت یا سؤال مستقیم راجع به خودزنی، ترس یا وحشتی به خود راه ندهید.
  
• فرد را به استفاده از روش‌های حل مسأله و اقدامات مثبت تشویق و ترغیب نمایید. به خاطر داشته باشید فردی که در موقعیت بحران عاطفی قرار دارد نمی‌تواند منطقی و دقیق فکر کند. او را از هر گونه اقدام جدی و تصمیمات غیرقابل برگشت در موقعیت بحران باز دارید و راجع به تغییرات مثبتی که امید به زندگی را در وی افزایش می دهد بحث و گفتگو نمایید.
• به نشانه‌های خودکشی توجه کرده و آرام و بدون قضاوت و سوالهای ساده و مستقیم با وی ارتباط بگذاریم.
• از دودلی‌ها و تردیدهای افراد برای کمک استفاده گردد.
• فرد را در امور و برنامه‌ریزی برای آینده نزدیک و هدف‌های کوتاه مدت دخالت دهید.
• رائه پاسخ به بازماندگان فرد خودکش یا خودزن
• خودکشی مربوط به فوریتها می‌باشد و نیازمند مداخله سریع درمانگر می‌باشد.
• از دیگر افراد متخصص کمک بگیرید.

علی رغم این که شما قصد کمک دارید، سعی نکنید با ایفای نقش فرد همه کار توان، تمام مسئولیت را خود به عهده گیرید. در جستجوی افرادی که بتوانند در زمینه های تخصصی به شما کمک کنند برآیید، حتی اگر به قیمت از بین رفتن اعتماد او به شما شود. اجازه دهید فرد مشکل دار بفهمد که شما برای وی اهمیت قائلید و نسبت به او چنان علاقه مندید که قصد کمک گرفتن از دیگران جهت رفع مشکلات وی را دارید.

برای فردی که اقدام به خودزنی کرده است چه باید کرد؟

اقدامات طبی و کمک به برگشت سلامت جسمی فرد را در اولویت کار قرار دهید و سریعاً به مراکز بهداشتی و درمانی اورژانس اعزام کنید.
پس از رفع خطر جسمی فرد را جهت دریافت خدمات روانپزشکی، مشاوره و مددکاری به مراکز مشاوره و زیربط راهنمایی کنید.
چنانچه فردی قصد اقدام به خودزنی یا خودکشی از طریق پرتاب از بلندی و. . . داشته و جهت انصراف از تصمیم نیز مقاومت دارد در اولویت اول به سازمان خدمات آتش نشانی و سپس به نیروی انتظامی و مراکز مشاوره اطلاع دهید.

برای مراجعه به روانشناس در رشت روی لینک تعیین وقت مشاوره کلیک نمایید.

پرخاشگری، خشم، خشونت، خودزنی